Индвидуален образовен план

Индивидуален образовен план, или скратено ИОП, е посебен документ со кој се планира додатна подршка во образованието и воспитувањето на одредени ученици, со согласност со неговите способности и можности, како и задоволување на образовно- воспитни потреби на детето и ученикот.

Изработката на индивидуалните образовни планови и нивната постојана евалвација предвидени со наставните содржини се реализираат во оптимални услови кои го следат развојното темпо на ученикот и овозможуваат постигнување на добри резултати кај секое дете.

ПРИНЦИПИ ПРИ ИЗГОТВУВАЊЕ НА ИОП:

– Комплетна, сеопфатна проценка на детето земајќи ги предвид сите аспекти на неговиот развој и живот.
– Почитување на желбите на родителите и децата секогаш кога тоа е можно (нашите цели не смее да се наметнуваат, бидејќи тоа ќе води кон отпор и покажување на негативните емоционални реакции, кои ќе не вратат назад). бидејќи однесувањето на детето не се случува во ист социјален контекст или време. Ова е особено важно кога детето доаѓа од културни и социјално загрозените средини.
– Се фокусираме на потенцијалите на детето и ги одредуваме активностите и индивидуални задачи .Задоволството на детето е силна основа за создавање и одржување на мотивација. Тоа е од суштинско значење дека работата има мали, но остварливи успеси и достигнувања, и за нив се свесни сите (родител и дете и наставниците-дефектолози). – Главната цел/ приоритет е секогаш во најдобар интерес на детето (образование, работа, мотивација, чувство на успех, прифаќање од соучениците) и треба да биде единствен критериум валидноста на мерките и целите

СТРУКТУРА на индивидуалниот образовен план (ИОП)

  • Основни информации за ученикот - во овој дел се содржани лични податоци за ученикот и други потребни информации како што се: историја за образованието; податоци за претходни интервенции; медицинска историја (доколку ја има), опис на сегашното ниво на функционирање на ученикот/развоен статус во целина, а потоа по области (развојно-когнитивна, емоционална, физички и социјален статус), како и индивидуалните карактеристики на детето (преференции,способности, потреби, интереси и сл).
  • Тековно ниво на постигнување во различни области - овој дел опфаќа листа со сите наставни предмети за кои ученикот има потреба од поддршка, тековното ниво на постигнување на ученикот за секој предмет за кој тој има потреба од поддршка, силните страни и потребите кои се однесуваат на учењето на ученикот и соодветни податоци за оценувањето, како доказ за одлуката дека ученикот има потреба од поддршка.
  •  Идентификација на приоритетните потреби – откако ИТУ го документирал профилот и постигнувањето на ученикот (точка1 и 2) тие информации може да се употребат за идентификување на областите во кои ученикот има потреба од поддршка и да се определат приоритетите. Овие приоритетни области треба да се групираат во различни функционални области при што задолжително се земаат предвид препорачаните развојни цели и интервенции од стручните тела за функционална проценка. При идентификацијата на приоритетните потреби
    треба да се земат предвид моменталните можности и функционалности на детето, како и стекнатите компетенции и потреби за секоја област за која е потребна поддршка. Врз основа на идентификацијата на приоритетните потреби на ученикот се планираат резултатите од учењето кои треба да бидат специфични, мерливи и достижни.
  • Идентификација на наставните стратегии и стратегиите за оценување – во овој дел се опишуваат начини за работа со ученикот, опис на специфичните методи, техники и активности при реализација на наставата и оценувањето, резултати што се очекуваат да ги постигне ученикот, наставни средства/ресурси кои ќе бидат потребни за спроведување на ИОП како и улоги и одговорности на различните чинители.
  • Временска рамка за спроведување – се однесува на временскиот период на започнување на спроведувањето на ИОП, периодот на самото спроведување и временскиот период на анализа на напредокот на ученикот.
  •  Извештај за напредокот – е составен дел на индивидуалниот образовен план за постојано оценување и собирање податоци што ќе се користат за да се утврди напредокот на ученикот. Во извештајот се запишуваат постигнатите резултати од учењето, начинот на кој ќе се известува за постигнувањето на ученикот, определување на временскиот период во кој ќе се изготви извештајот и фреквенцијата на известување.
  • Имиња и позиции на членовите на тимот за изработка и реализација на ИОП.
  • Следење, евалуација и ревидирање на ИОП.

ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ

Целите укажуваат на посакуваните резултати или достигнувања што се очекуваат по планираното време за нивно постигнување. Очекуваните резултати се изразени како позитивни искази кои го опишуваат однесувањето, кое претходно се набљудува (она што ученикот го постигнува, отколку она што ќе се постигне), или вештини, или настан кој ќе се случи за време, на или по спроведувањето на ИОП. Целите може да биде краткорочни (неделни, месечни) или долгорочни (полугодишни, годишни) во зависност од периодот на времето што е дефинирано. Добро дефинираните цели се јасни, конкретни, остварливи и мерливи. Важно е целите да се дефинирани така да може да се измери нивното постигнување. Остварливоста на целите се проценува не само во однос на можноста на детето, но и на реалните можности на родителите и училиштето да се вклучат во стимулирање на детето. Високо поставените цели може да доведат до стагнација или регресија во развојот на детето, да имаат негативно влијание врз самодовербата и мотивација. При поставувањето на целите многу е важно да се одреди редоследот или приоритетот. Понекогаш е важно прво да се создадат услови за детето да биде успешно во некоја активност со цел да се подигне нивото на самодоверба, а потоа да се работи за да се постигне некои повисоки образовни цели.
 
Задачите се потребните чекори, кои треба да се преземат за да се постигне конкретната цел, и треба добро да се разработат и конкретизираат. Кога ќе се определуваат конкретни активности кои ќе доведат до постигнување на целта, не смееме да заборавиме да одговориме на прашањата: кој, кога и каде да ги спроведе планираните активности.

ДОКУМЕНТАЦИЈА НА НАПРЕДОКОТ И ЕВАЛУАЦИЈА НА ЕФЕКТИВНОСТА

Составен дел на индивидуалниот образовен план е постојано оценување и собирање податоци кои ќе се користат за да се утврди напредокот на детето. Меѓу методите за оценување се: примероци од изработки, забележани шеми на однесување, листи за проверка, анегдотски белешки, тестови врз основа на критериумите за постигнување…
– Да се одреди местото на реализација на индивидуален образовен план. Најприродната средина и најдобро место за спроведувањето на индивидуалниот образовен план е училиштето/ училницата. Затоа, треба да се создадат услови за негово спроведување во рамките на заеднички активности во училница, каде што е можно, бидејќи издвојување на детето во одделението, може да биде обесхрабрувачки. Дел од планираните активности може и треба да се спроведуваат во семејното опкружување со поддршка на родителите, браќата и сестрите. Кога планот ќе ги зацрта индивидуалните вежби (на пример, говорот), и тие не можат да се реализираат во училиште, нивната реализација е можна во сервисен центар, здравствен центар или дома.

ОЦЕНУВАЊЕ

Со имплементацијата на индивидуалниот образовен план се поставува како прашање – Како да се врши оценувањето на детето со попреченост според ИОП? Дали да се врши во однос на државните стандарди за оценување или во однос на целите во ИОП.
Ако детето добро напредува и постигнува одредени резултати од индивидуалните образовни планови, но тие достигнувања сè уште се под или на работ на минимум исходот од планираните активности, ќе го оцениме за постигнатото, а останатото ќе продолжиме да го реализираме. Оценката треба да биде мотивирачка за детето, и секогаш кога е можно треба да се користи описното оценување.